Nisan Dondurdu, Yaz Yaktıracak: Meyve Arzında Alarm

Türkiye genelinde etkili olan zirai don, meyve üretiminde büyük kayıplara yol açtı. 36 ilde 16 farklı ürünü etkileyen don olayı, hal fiyatlarını ve market etiketlerini adeta uçurdu. uzmanlar, yaz aylarında meyve arzında daha büyük sıkıntılar yaşanabileceği konusunda uyarıyor.

Nisan ayında etkili olan ani soğuk hava ve don, meyve ağaçlarının çiçek açtığı dönemde yaşanarak tarım sektörünü derinden sarstı. Özellikle yılın başında mevsim normallerinin üzerinde seyreden sıcaklıklarla erken çiçeklenen meyve ağaçları, donun etkisiyle büyük zarar gördü.

Hal fiyatlarında son iki haftada yüzde 20-30, market fiyatlarında ise yüzde 40’a varan artışlar yaşandı. Örneğin, Şubat ayında halde 20 liradan satılan portakal, şu anda 35 lirayı buldu. Market raflarında ise 55-60 liradan satışa sunuluyor. Elmanın hal fiyatı 25 liradan 35 liraya çıkarken, markette 70 liraya kadar ulaştı. Fındıkta da benzer bir tablo var; halde 150 liradan 200 liraya yükselen fiyatlar, perakende satışta 500-600 lira bandına çıktı.

"BU YAZ MEYVEDE KAYIP YILI OLACAK"

İstanbul Halciler Derneği Başkanı Numan Dayan, bazı bölgelerde zararın yüzde 100'e kadar ulaştığını belirterek, “Gece sıcaklıkları eksi 15 dereceye kadar düştü. Bu yaz meyvede kayıp yılı olacak,” dedi.

Tarım uzmanları da bu durumun geçici bir sorun olmadığını, uzun vadeli bir tarımsal kriz riskini beraberinde getirdiğini ifade ediyor. Uzmanlara göre, ürün arzındaki düşüş gıda enflasyonunu körükleyecek. Bu nedenle hükümetin acil destek programlarını hayata geçirmesi gerektiği vurgulanıyor.

PAZARCILAR DA ZORDA, TÜKETİCİLER TEPKİLİ

Zirai donun etkileri pazarcılarda da ciddi şekilde hissediliyor. Pazarcı esnafı Mehmet Aydın, "Müşteri fiyatları görünce tepki gösteriyor ama bizim de yapacak bir şeyimiz yok. Tarlada ürün az, haliyle fiyatlar uçtu. Ne müşteri memnun ne biz kazanabiliyoruz," diye konuştu.

BAKANLIK DENETİM BAŞLATTI

Zarar gören ürünlerin bazıları depolarda yeterli miktarda bulunmasına rağmen fiyatların yükselmesi, "fırsatçılık" iddialarını gündeme getirdi. Ticaret Bakanlığı, bu artışları denetlemek amacıyla 81 ilde kapsamlı bir piyasa gözetimi başlattı. Yapılan denetimlerde 1.271 firma ve 8.476 ürün incelendi. Özellikle limon gibi ürünlerin ticaretinde detaylı kontrollerin sürdüğü belirtildi.