Köçer: ‘Kardeş Kıskanclığı, Çocukların Duygusal Gelişimini Etkileyebilir’

Çocuklarda kıskançlık, yaşamın her döneminde yaşanabileceği gibi çocukluk döneminde de arkadaşa, anneye, babaya veya kardeşe yönelik kıskançlık yaşanabilir.

Bakış Haber olarak, yaptığımız röportaj da Çocuk Gelişimi Uzmanı Dilan Köçer Kardeş kıskançlığının her yaşta yaşanabileceğini belirterek, bu duygunun sebepleri ve belirtileri hakkında önemli bilgiler verdi.

HABER: Pınar Gürler Yurt

Çocuklar arasında yaygın olarak görülen kardeş kıskançlığı, özellikle yeni bir kardeşin dünyaya gelmesiyle birlikte yoğunlaşabiliyor. Çocukların, kardeşleriyle yaşadıkları bu duygusal çatışmaların, doğru yaklaşım ve sabırla nasıl yönetilebileceğini anlattı.

KARDEŞ KISKANÇLIĞININ NEDENLERİ

Kardeş kıskançlığının neden olduğunu Çocuk Gelişim Uzmanı Dilan Köçer, maddeler halinde sıraladı:

* Çocuklarda kardeş kıskançlığının birincil nedeni sevilen kişinin başkası ile paylaşılamamasıdır. Çocuk için en değerli varlık annesidir. Bu nedenle onu bir başkası ile paylaşmak istemez.

 • Yeni bir kardeşin dünyaya geleceğine, çocuğun önceden hazırlanmaması, hamilelik döneminde annenin rahatsızlıkları ve ağır kaldırmasının sakıncalı olabileceği nedeniyle çocuğu sık sık kucağına alamaması ve bunun çocuğa sevilmediği duygusunu yaşatması.

 • Doğum olayında annenin hastanede kalması nedeni ile çocuğun anneden ayrı kalması.

* Anne-babanın tüm ilgilerini yeni doğan bebeğe yöneltmeleri.

* Zarar verir düşüncesi ile çocuğu bebekten uzak tutulmaya çalışılarak, bebeğin aşırı derecede korunması.

 • Anne-babanın çocuklar arasında kıyaslamalar yapmaları kardeş kıskançlığına neden olabilir.

KARDEŞ KISKANÇLIĞININ BELİRTİLERİ

Kardeş kıskançlığının belirtilerini Köçer maddeler halinde sıraladı:

* Çocuk daha annenin hamileliğinde bu duyguyu yaşamaya başlar. Kardeşinin ondan daha çok sevileceği korkusunu duymaya ve bu nedenle annesinden daha çok ilgi ve sevgi beklemeye başlar. Huysuzlaşır, inatlaşır, annenin peşinden ayrılmaz, anne babaya ihtiyacı olmasa da sürekli bir şeyler istemeye başlar.

* Kıskançlık nedeniyle çocukta emekleme, bebek gibi konuşma, biberonla beslenmek isteme, alt ıslatma, tırnak yeme, parmak emme gibi bebekleşme ve gerileme belirtileri görülebilir.

* Evden ayrılmayı reddetmeyle birlikte örneğin; okula gitmek istememe gibi davranışlar, baş ağrısı, mide bulantısı gibi psikosomatik belirtiler, huzursuzluk, isteksizlik ve diğer stres belirtileri sık sık gözlenebilir.

* Bazı çocuklar duyduğu kıskançlığı kardeşine vurma, onun oyuncağını kırma, ondan nefret ettiğini söyleme gibi saldırgan davranışlarla açıkça ortaya koyarken bazı çocuklar bu duygularını bastırır, kardeşlerine aşırı sevgi gösterisinde bulunurlar.

EBEVEYNLER DİKKATİNE!

Köçer, ebeveynler kardeş kıskançlığının önüne geçmek için ne gibi önlemler almalıdır sorusunu maddeler halinde açıkladı:

* Kıskançlığı önlemek için yeni bir kardeşin dünyaya geleceğine çocuk önceden hazırlanmalı. Doğumdan önce yapılacak hazırlıklara çocuğun da katılması sağlanmalı ve isim seçerken onun düşüncesi de alınmalıdır.

* Anne bütün zamanını bebeğe ayırmamalı. Özellikle bebeğin uyku saatlerinde büyük çocukla ilgilenmelidir.

* Çocuk zaman zaman "Kardeşimi hiç sevmiyorum", "Onun evimizde kalmasını istemiyorum" vb. sözlerle kardeşine karşı taşıdığı olumsuz duygularını dışa vurabilir. Bu durumda çocuğa "O nasıl söz, çok ayıp oluyor’’, ‘’İnsan hiç kardeşini sevmez mi?", ‘’Sen kardeşini kıskanıyorsun" vb. sözlerden kaçınmalıdır. Bu sözler çocuğun kıskançlığını önlemediği gibi kardeşine karşı öfkesinin bir kat daha artmasına neden olur.

* Çocuk olumsuz duygularını dile getirdiği zaman anne, çocuğu anlamaya çalışmalı ve duygularını paylaşmalı. Annenin bu yaklaşımı çocuğu anneye daha çok yaklaştırır. Annesi ile ilişkisinin kopmamasına yardımcı olur.

* Çocuklara yardımlaşma, paylaşma ve işbirliği içinde çalışmanın yolları öğretilmeli. Çocuğa kardeşi ile iyi ilişkiler kurabileceği bir ortam sağlanmalı. Böyle bir ortamda çocuğun, bebeğin bakımında anneye yardımcı olması sağlanabilir. Çocuklarda kıskançlık duygusunun yerine örnek olma, imrenme duygusunu geliştirmeye çalışmalıdır.

* Çocuğun odasını ayırma kardeş dünyaya gelmeden önce yapılmalı.

* Çocuklar arasında ayrım yapılmamasına özen göstererek her birinin ayrı birey olduğu bilinciyle davranılmalıdır.

* Yeni gelen kardeşle birlikte önceden gerçekleşen oyun parkına gitme, akşam yemeğinden sonra hikâye okuma gibi etkinlikler yeni bir kardeş olduktan sonra da devam ettirilmelidir.

* Çocuğa ‘’Sen artık abi/ablasın’’ diyerek yaşının üzerinde olgunluk beklenmemeli, onun da çocuk olduğu unutulmamalıdır.

Köçer son olarak, “Bunun normal bir süreç olduğu, sevgi, sabır ve hoşgörü ile atlatılabileceği unutulmamalıdır” vurgusunu yaptı.