Kademeli Emeklilikte Yeni Düzenleme

Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) düzenlemesinin ardından, emeklilik şartlarındaki eşitsizlikler daha da belirginleşti. Mağduriyetleri gidermek için kademeli emeklilik sisteminin getirilmesi gündemde. Bu düzenleme ile emeklilik yaşı ve prim gün şartları kademeli olarak belirlenecek. Meclis’te görüşülen yasa teklifleriyle, yeni düzenlemeler hayata geçirilmeye çalışılıyor.

EYT SONRASI DEĞİŞEN EMEKLİLİK ŞARTLARI

2023 yılında yürürlüğe giren EYT yasası, 8 Eylül 1999 öncesi sigortalı olanlara avantaj sağladı. Bu tarihten önce sigortalı olanlar, kadınlarda 20, erkeklerde ise 25 yıl sigortalılık süresi ile 5000 ila 5975 prim günü tamamladıklarında emekli olabiliyor. Ancak, EYT sonrası 8 Eylül 1999 ile 30 Nisan 2008 tarihleri arasında sigortalı olanlar için daha ağır emeklilik şartları geçerli. Bu gruptaki kişilerin 7000 prim günü tamamlamaları ve yaş şartlarına uymaları gerekiyor. 30 Nisan 2008 sonrası sigortalı olanlar için ise prim günü şartı 7200, esnaf ve memurlar için ise 9000 olarak belirlenmiş durumda.

EMEKLİLİK SÜRESİ 20 YIL UZUYOR

EYT öncesi sigortalı olan bazı kişilerin emeklilik tarihleri, yalnızca bir gün farkla 20 yıl uzatıldı. Bu durum, çalışanlar arasında büyük bir tepkiye yol açtı ve kademeli emeklilik talep edildi. Emeklilikte Adalet Derneği (EMAD-DER), bu eşitsizliğe çözüm olarak, sigortalılık süresi 31 Aralık 2000’e kadar olanlar için kadınlarda 43, erkeklerde ise 45 yaşında emeklilik hakkı verilmesini öneriyor. Ayrıca prim gün şartının 7000 yerine 6400’e indirilmesi ve her yıl 75 gün artırılması gerektiği ifade ediliyor.

KADEMELİ EMEKLİLİK YAŞI ARTIYOR

30 Nisan 2008 sonrası sigortalı olanlar için kademeli emeklilik uygulanmaya devam ediyor. 7200 veya 9000 prim günü tamamlayanlar, 31 Aralık 2035’e kadar kadınlar 58, erkekler ise 60 yaşında emekli olabilecek. Ancak bu tarihten sonra prim gününü tamamlayanlar için emeklilik yaşı her iki yılda bir artacak. Ayrıca, 1 Ocak 2019’dan sonra sigortalı olan erkekler ve 1 Ocak 2023 sonrasında sigortalı olan kadınlar için emeklilik yaşı 65 olacak.

MECLİS’TE GÖRÜŞÜLEN YASA TEKLİFLERİ

Emeklilik sistemindeki eşitsizlikleri gidermek amacıyla, çeşitli yasa teklifleri Meclis’e sunulmaya başlandı. CHP Karabük Milletvekili Cevdet Akçay, işçiler için 7200 olan prim günü şartının esnaf ve memurlar için de aynı seviyeye düşürülmesini içeren bir yasa teklifi sundu. Teklifte, 8 Eylül 1999 ile 31 Aralık 2000 arasında sigortalı olanlar için emeklilik yaşı kadınlarda 49, erkeklerde ise 51 olarak belirleniyor. Yaş sınırı her yıl bir yaş artırılarak kadınlarda 58, erkeklerde ise 60 yaşına ulaşması hedefleniyor.

Meclis’teki yasa tekliflerinin kabul edilip edilmeyeceği belirsizliğini korurken, kademeli emeklilik bekleyen çalışanlar mağduriyetlerinin giderilmesi için düzenlemelerin bir an önce hayata geçirilmesini talep ediyor.