Elazığlılar Dikkat! Ekrana Maruz Kalan Çocuklar Ne Gibi Sıkıntılar Yaşıyor?

İlk 2 yaşta yoğun ekran kullanımına maruz kalan çocuklarda ekran sözel ve sözel olmayan iletişimi geri bırakmakta, bilişsel gecikmeye yol açabilmekte. Konuyla ilgili Bakış Haber’e özel açıklamalarda bulunan Çocuk Gelişim Uzmanı Aslıhan Yurt, erken gelişimsel dönemde ekran maruziyetinden bahsetti

Haber: Pınar GÜRLER YURT

Bakış Haber olarak çocuklarımızın bebeklik döneminde yaşadığı sıkıntılarda ebeveynlerin dikkat etmesi gereken konular üzerine röportajlarımız devam ediyor. Çocuk Gelişim Uzmanı Aslıhan Yurt ile başlattığımız yazı dizisinde bu kez 2 yaşta ekrana maruz kalan çocukların yaşadığı sıkıntıları kaleme aldık.

'3 KATA KADAR GECİKME!'

“Ekran Maruziyetinin açılmasıyla konuşmasına başlayan Yurt, ‘“Ekran” sözcüğü ile televizyon, tablet, bilgisayar, telefon gibi tüm ekranlı cihazları kastediyoruz. “Ekran zamanı” bahsi geçen tüm bu ekranlı cihazlarla bir gün içerisinde geçirilen süreyi ifade eder. Kişinin gelişimsel düzeyine uygunsuz şekilde ve sürede ekran başında kalmasını ise “Ekran maruziyeti” olarak tanımlayabiliriz. 2 – 3 yaşlar arasındaki Ekran Maruziyet’i, örneğin TV’nin arka planda açık olması bile, ifade edici dilde yaşıtlarına oranla 3 kata kadar gecikmeye yol açabilir. Kritik dönemde yaşanan olumsuz durumlar çocukların gelişim dönemlerinde yaşıtlarından geride kalmasına sebep olabildiğini Okul döneminde ekran maruziyeti, dikkat sorunları, akademik başarıda düşme, arkadaş ilişkilerinde kötüleşme gibi olumsuz etkilere sahiptir. Ergenlik döneminde ekran maruziyeti gençleri arkadaş ilişkilerinden soyutlamakta, sosyal fobi, akademik sorunlar, akran zorbalığı, siber zorbalık gibi birçok olumsuz duruma yol açabilmektedir’ dedi.

‘ÇOCUĞUNUZU EKRANLA OLABİLDİĞİNCE GEÇ TANIŞTIRIN’

3 yaşına kadar çocukları ekranlardan uzak tutmak gerektiğini söyleyen Yurt, ‘Çocukların tablet, telefon ya da televizyon gibi teknolojik cihazlarla ilk 3 yaşına kadar ilişki kurmaması çok önemlidir. Hayal güçlerini geliştirici, ince motor becerilerini destekleyen oyuncaklar ile vakit geçirmeleri gerekir. 3 yaşından önce bebeklerde beyin gelişimi devam ettiği için zarar verecek, hasarlar oluşturacak etkenlerden uzak durmaları gerekmektedir. Dil gelişimlerinin tamamlanması, fiziksel aktivitelerde bulunmaları, hayal güçlerini canlı tutmak için 3 yaşına kadar çocukları ekranlardan uzak tutmalısınız’ diye konuştu.

‘EKRAN İZLEME SÜRELERİNİ SİZ AYARLAYIN’

Kararlı duruşun çocukları ekrandan uzak tutabilmek için önemli olduğunu belirten Yurt, ‘Çocuklara aynı anda telefon, tablet ya da televizyon izleme izni vermeyin. Yaşına bağlı olarak günlük ekran süresi oluşturun. Örneğin, 3 yaşındaki bir çocuğun her yaşı için 10 dakika olacak şekilde 30 dakika ekran izleme izni verin. Belirlediğiniz saat diliminde istediği bir teknolojik cihazdan ister oyun oynasın isterse de çizgi film izlesin. Bu süre zarfında başlangıç ve bitiş sürelerini takip edin ve esneklik payının olmamasına özen gösterin ekran sınırlamasında kararlı duruş çocukları ekrandan uzak tutabilmek için önemlidir’ ifadelerini kullandı.

‘EKRANDAN UZAK DURMASINI SAĞLAMAK İÇİN ALTERNATİF FİKİRLER SUNUN’

Çocukların belirli bir yaşa geldiklerinde çevresindeki kişileri taklit ettiklerini ve çocuklara en iyi rolü ebeveynlerin sergileyeceğini dile getiren Yurt, ‘Çocukları ekranlardan uzak tutmak için katı kurallar, ceza yöntemleri uygulamayın. Bu gibi durumlar çocuk ile ebeveyn arasında çatışmaya neden olabilir. Çocukların yaşına uygun olarak ekrandan uzak tutmak için  farklı aktivite önerilerinde bulunabilirsiniz. Birlikte oyun oynamak, parka gitmek, mutfakta vakit geçirmek, bahçede oyun oynamak gibi sevebileceği aktiviteler ile ekrandan uzak olmasını sağlayabilirsiniz. Sosyal hayatında doyuma ulaşması ekrana duyduğu gereksinimi azaltacaktır. Çocuklar belirli bir yaşa geldiklerinde çevresindeki kişileri taklit ederler. Onlar için iyi bir rol model olun. Çocuklar özellikle anne ve babaların yaptıklarını taklit etmeye oldukça meyillidirler. Bunun için gelişim çağında olan çocukların karşısında yaptığınız eylemlere dikkat etmelisiniz. Onlara ekranın zararlarını anlatırken kendiniz de olabildiğince ekrandan uzak kalmalı ve yapmasını istediğiniz faaliyetleri birlikte yapmalısınız. Çocuğunuzun dijital alışkanlığını azaltmak istiyorsanız önce kendi dijital alışkanlığınızı gözden geçirerek gerekli olmadığı durumlarda kullanmamaya özen göstermelisiniz’ dedi.