Deprem Uyarı Sistemi Android’le Çalışıyor: Erken Uyarı Sistemi Nedir?

23 Nisan Çarşamba günü İstanbul’un Silivri açıklarında meydana gelen 6,2 büyüklüğündeki deprem, sadece sarsıntıyla değil, cep telefonlarına gelen erken uyarılarla da gündeme oturdu. Özellikle bazı Android kullanıcılarının, depremi saniyeler önceden haber veren bildirimler alması dikkat çekti. Ancak aynı durum iPhone kullanıcıları için geçerli olmadı.

UYARILAR NEDEN HERKESE GİTMEDİ?

Deprem sırasında kimi kullanıcılar 10-15 saniye öncesinde uyarı alırken, kimileri yalnızca birkaç saniyelik farkla haberdar oldu. Hatta deprem merkezine uzak illerdeki bazı kişiler bile bu bildirimi gördü. Bu durum, sistemin nasıl çalıştığına dair merakı artırdı.

DEPREM UYARI SİSTEMİ NASIL ÇALIŞIYOR?

NTV’de yayınlanan “Tekno Hayat” programında verilen bilgilere göre, sistem 4,5 ve üzeri büyüklükteki depremlerde devreye giriyor. Akıllı telefonlardaki hareket sensörlerinden gelen veriler, bölgedeki diğer cihazlardan gelen verilerle birleştirilip analiz ediliyor. Bu analiz sonucunda, tehlike anında uyarı bildirimi gönderiliyor.

P DALGASI – S DALGASI FARKI NE ANLAMA GELİYOR?

Jeolog Prof. Dr. Okan Tüysüz, sistemin P ve S dalgaları arasındaki zamansal fark üzerine kurulu olduğunu açıkladı.

• P dalgası: 6-7 km/s hızla yayılıyor (öncü dalga)
• S dalgası: 3-4 km/s hızla yayılıyor (esas yıkıcı dalga)

Eğer deprem odağının tam üzerindeyseniz bu fark çok kısa olduğundan sistem işe yaramayabilir. Ancak merkezden uzak bölgelerde bu fark birkaç saniyeye çıkabiliyor ve bu kısa süre bile hayati olabilir.

BU UYARILAR KAÇMAK İÇİN YETERLİ Mİ?

Prof. Tüysüz’e göre sistem, kişilerin kaçıp kurtulması için yeterli süre sağlamıyor. Asıl amaç; doğalgaz ve elektrik hatlarının otomatik olarak kesilmesi gibi güvenlik önlemlerini devreye sokmak.

ANDROİD’DE NASIL AKTİF EDİLİR?

Google’ın Android cihazlara entegre ettiği bu özellik, şu adımlarla aktif edilebiliyor:
Ayarlar > Güvenlik ve acil durum > Deprem uyarıları > Aç

iPhone’larda Neden Yok?

Apple henüz iPhone cihazlarında yerleşik bir deprem uyarı sistemi sunmuyor. Ancak kullanıcılar App Store üzerinden bazı üçüncü taraf uygulamalarla benzer bildirimleri alabiliyor.

Android cihazlar, sismik dalgaları baz alan bu sistem sayesinde depremi birkaç saniye önceden haber verebiliyor. Bu kısa zaman aralığı küçük gibi görünse de, özellikle kritik altyapı sistemlerinin korunmasında önemli rol oynuyor.