BAŞKAN TARHAN “GELİRLER GİDERLERİ KARŞILAMIYOR”

Artan maliyetler, KDV oranının %1’e düşürülmesi, kış aylarının gelmesi ve yüksek faturalar nedeniyle lokantacılar ve tatlıcılar esnafı zorlu günlerden geçiyor.

Bir yanda sürekli olarak artan lokantaların temel gıda maliyetleri diğer yanda ise müşteri sirkülasyonunun azalması nedeniyle birçok esnaf sürekli olarak borçlanıyor ve borcunu ödeyemiyor.

Asgari ücretin dokuz bin lira civarında olması durumunda birçok işletmenin bunu karşılayamayacağını ve zaten zor durumda olan esnafların küçülmeye gidebileceğini söyledi.

Lokantacılar ve Tatlıcılar Esnaf Oda başkanı Zülfü Tarhan esnafların sıkıntılarını sıraladı.

Ekonomik sıkıntılar nedeniyle esnafların gün geçtikçe daha da çok zorlandığını dile getiren Başkan Tarhan “Şuanda malumunuz olduğu üzere tüm dünyada ve ülkemizde yaşanan ekonomik krizden dolayı esnaflarımız ciddi anlamda sıkıntı yaşamakta. Bu esnaflarımızın içerisinde sektörel anlamda ciddi sıkıntı çeken esnafların başında lokantacı ve tatlıcı esnafımız gelmekte. Artan maliyetlerden dolayı esnafımızın kar marjları düştü. Son bir hafta önce et fiyatlarına yine zam geldi ve yaklaşık kilo başına 20 TL fark bindi ve dolayısıyla aldığımız ürünleri her gün yeni zamlarla alıyoruz böyle olunca tabi kullandığımız ürünlere ete bakliyat grubuna sebzeye gele zamları yemeklere çok fazla yansıtamıyoruz. Yansıttığımız zaman da bu sefer vatandaşımızın alım gücü tüketim gücü kalmıyor. Kalmadığından dolayı müşteri sirkülasyonunda düşüşler yaşıyoruz. Bundan dolayı ciddi anlamda sıkıntımız var.” İfadelerini kullandı.

KDV oranının %1’e düşürülmesi nedeniyle vergi bazında iş yerleri için ciddi maliyetler oluştuğunu söyleyen Başkan Tarhan “Bunların yanı sıra en önemli sıkıntılarımızdan bir tanesi KDV biliyorsunuz ki temel gıda ürünlerinde cumhurbaşkanımız budan birkaç ay öncesinde raf fiyatlarına yansıtılması için temel gıda fiyatlarının KDV oranını yüzde bire düşürdü. Şimdi bizim aldığımı ürünlerinde bize girdisi %1 ancak bizim satışlarımızda %8 olarak çıkıyor dolayısıyla o aradaki %7lik KDV dilimi tamamen bizim esnafımızın cebinden çıkıyor. Buda iş yerlerimiz için çok ciddi bir maliyet oluşturuyor vergi bazında.” Şeklinde konuştu.

Artık en büyük gider kalemlerinin başında faturaların geldiğini söyleyen Başkan Tarhan “Kış ayının gelmesiyle birlikte doğalgaz faturalarının yüksek gelmesi. Biliyorsunuz elektrik tüketimin de artık çok ciddi anlamda faturalarımız gelmeye başladı. Eskiden bir işletmenin e büyük gider kalemi kirasıydı esnafın düşündüğü kendine en büyük gider olarak gördüğü kira maalesef şuanda elektrik faturası onu geçmiş durumda. Öyle işletmelerimiz var kirası aylık on bin lira elektrik faturası geliyor yirmi bin lira bu ciddi anlamda sıkıntı oluşturuyor. Birde kış ayındayız ısınma dâhil oldu. Doğalgaz faturaları da yansımaya başlayacak buda bizim gider maliyetlerimizi ciddi anlamda yükseltiyor. Bundan dolayı esnafımız çok ciddi anlamda sıkıntı yaşıyor bu süreçte. Kış aylarında inşaat sektörünün durmasından dolayı ilimizde çok fazla sanayileşme ve fabrika noktasında gelişme olmadığından dolayı dolayısıyla şehrin ticareti memur ve emeklinin sırtında dönmeye başlıyor. Budan dolayı da insanların alım gücü düşüyor buda ister istemez bizlere yansıyor. Gelirlerimiz düşüyor ve giderlerimiz artmaya başlıyor bu sebepten dolayı gelirlerimiz giderlerimizi karşılamıyor.” Dedi.  

Yeni yılla birlikte tekrar maliyetler artacak asgari ücrete zam yapılması, vergilerin artırılmasından dolayı alacağımız birçok ürün tekrar zamlı fiyatlarla iş yerimize girmeye başlayacak diyen Başkan Tarhan “Bunun yanı sıra asgari ücrete zam gediği zaman bizim çalıştırdığımız işçi maliyetlerine de yansıyacak böyle iş yerlerimiz var 30 tane 40 tane personel çalıştıran işletmelerimiz var. Dolayısıyla b unların giderleri masrafları SGK bağ kur giderleri bir kat daha artacak ve buda bizim için esnafımız için ciddi anlamda tekrar bir yük olacak gider kalemi olacak. Bundan dolayı esnaflarımız ciddi anlamda sıkıntı yaşıyorlar.” Dedi.

Deprem ve pandemi nedeniyle esnafların çok daha fazla zorlandıklarını söyleyen Başkan Tarhan “Son zamanlarda esnaf 2020 yılından bu yana esnaf ciddi anlamda sıkıntı yaşıyor yani normal esnafın getirmiş olduğu zorluklar sürekli vardı her dönemde vardı ama 2020 yılında yaşamış olduğumuz deprem sonrasında bir takım esnafımız kapatmaya gitti bir kesim esnafımız belki süreç normale döner biraz daha sürdürmeye çalıştık. Ama tabi depremin sancılarını ortandan kaldırmadan hemen akabinde başlayan pandemi esnafı daha da borçlanmasına ve zora girmesine onun akabinde bugün içinde bulunduğumuz ekonomik kriz ve gıda fiyatlarında yüksek fiyat artışı olunca ir çok esnafımız içinde bulunduğu halden çıkamaz hale geldi. Bundan dolayı iş yerlerini kapatan esnafımız var bir takım esnafımız da kapatabilse bugün kapatacak ama borçlandığından dolayı kasaba manava tedarikçi firmaya borçlandığından dolayı kapattığı zaman o borcu kapatmak zorunda olduğundan dolayı kapatamıyor. Kapatmak isteyip kapatamayıp am her geçen gün biraz daha içeri giren esnaflarımız var. Şuanda şehrimizde yılların esnafı olan köklü esnafları bile şu süreçte kar edemediklerini para kazanamadıklarını ve her geçen gün içeri girdiklerini dile getiriyorlar.” Dedi.  

Türk İş’in asgari ücret 9 bin lira olmazsa masaya oturmayız söylemleri üzerine Başkan Tarhan “Gönül ister ki dokuz bin değil de dokuz bin üzerinde veya çok daha iyi bir rakam verilsin. Ama maalesef bir de bazı gerçekler vardır ki bu dokuz bin oluğu zaman işletmelerimizin çoğu bunun altından kalkamayacaktır. Asgari üret dokuz bin lira olduğu aman buna göre bir de SGK primleri yükselecek. Bugün ortalama bir SGK primi işveren için 2 bin 300 lira maliyeti var yarın bu rakam üç bin lirayı geçecek bunun SGK’sı işçinin yemesi, içmesi derken normal bir ustanın işverene maliyeti bizim sektörümüz için 15 20 bin liralar arası bir rakama tekabül edecek buda bizim için çok ciddi külfet getirecek. Öylesi esnafımız var ki 30 kişi 40 kişi çalıştıran esnaflarımız var yani en ufak bir köfteci dükkanımızda 5 tane personel çalışıyor. Dolayıyla işletmelerimizin bu yükün altından kalkması mümkün değil. Dolayısıyla böyle bir karar alırken işvereni de düşünmek zorundayız diye düşünüyorum. Çünkü neticede bir maliyeti olacak ve işvereninde bunu karşılayabilecek makul bir rakam olması gerekiyor ki bunun üstesinden gelebilsin girdileri karşılayabilsin. İşletmelerde bu duruma direnç gösterebilmek için yemek fiyatlarına zam yapacaklar yemek fiyatlarına zam yaptıkları zaman da vatandaş bu sefer yiyemeyecek sirkülasyon düşecek. Bu sefer de işletme küçülmeye gidecek işçi çıkartacak. Böyle olduğu zaman ne olacak bu sefer de işsizlik ortaya çıkacak dolayısıyla bu rakam olursa masaya otururuz yoksa oturmayız yanlış bir söylem yanlış bir tercih. İşvereni de çalışanı da memnun edecek makul bir rakamda buluşulması bize göre en doğru karar o olacaktır. Asgari ücrete zam yapıldığı zaman yarın üretici firmada zam yapacak ürettiği ürüne maliyeti artacağından dolayı oda zam yapacak böyle olduğu zaman bir anlamı kalmayacak. Bundansa daha makul bir fiyata işvereni de dikkate alarak işverenin maliyetine dikkate alarak buna uygun formülde buluşulması bize göre daha doğru bir karar olur diye düşünüyorum.” İfadelerini kullanarak lokantacı ve tatlıcı esnafının sıkıntılarını dile getirdi.