Top: ‘2002 Öncesinden Daha Kötü Durumdayız!’

Elazığ Bakkallar ve Tekel Bayiler Oda Başkanı Cebrail Top, esnafın durumu  ve beklentileri üzerine Bakış Haber’e açıklamalarda bulundu

Haber: Pınar Gürler Yurt

Bakış Haber olarak esnafın nabzını tutmaya devam ediyoruz. Elazığ Bakkallar ve Tekel Bayiler Oda Başkanı Cebrail Top, esnafın durumu  ve beklentileri üzerine değerlendirmelerde bulunarak çarpıcı açıklamalarda bulundu.

‘KÜÇÜK ESNAFIN YAŞAMASI LAZIM’

 Esnafların çok fazla sıkıntıları olduğunu belirten Elazığ Bakkallar ve Tekel Bayiler Oda Başkanı Cebrail Top, “Biz bakkal ve tekel bayiler esnaf odası temsilcileriyiz. Uzun yıllardan beridir bu teşkilatın başındayım. Eskiden bir umutla bir ümitle sabah uyanırdık. Ama bu son bir yıldan sonra, depremden, pandemiden sonra ne umudumuz ne ümidimiz kaldı. Eskiden bizim rekabet edemediğimiz ulusal market zincirleri vardı. Şimdi her sabah hükümetin çıkartmış olduğu yasalarla esnaf birebir eriyip bitiyor. BAĞKUR primlerine bakıyorsun çok yüksek, ÖTV’lere bakıyorsun, vergilere bakıyorsun, yok ibana para atıldı. Esnafımız bu çıkartılan yasalar karşısında ayakta duramayacak hale geldi. Çok ciddi giderler var. Elektrik, doğalgaz, kiralar inanın kazanamayacak durumda. Her gün bakıyorum, günde 3-5 hatta daha fazla esnaf vergi levhasını, işletmelerini kapatıyor. Kapatma gerekçeleri batmaları oluyor. Tabi ülkemizde zor bir durumda, ilimiz daha çok zor bir durumda, hem deprem hem pandemi gördü, ciddi ticari kayıplarımız oldu. Hala daha da yıkımlar devam ediyor. Bu yıkılan yerlerde ki esnalarımızın mağduriyetleri devam ediyor. Belediye başkanımızın yapmış olduğu yer altı çalışmaları belki kimsenin dikkatini çekmemiştir.  Örnek vereyim Olgunlar Mahallesindeki Sultan Fatih Caddesi 5-6 ay kapalı kaldı. Bir tek bakkal değil oradaki tüm esnaf 5-6 ay kapalı kaldı. Dükkanını açan da iş yapamadılar ama sorumlulukları giderleri devam ediyor. Neticesinde bu insanlar nasıl ayakta kalacaklar? Yani çok zor bir süreçten geçiyoruz. Rabbim yar ve yardımcıları olsun. Biz tabi ki oda olarak hep talep makamıyız, icra makamı değiliz. Bunları sizlerin aracılığı ile dilimizin döndüğü kadarıyla her yerde anlatmaya çalışıyoruz. Ama çözüm maalesef gerçekten bulamıyoruz. Küçük esnaf yok oluyor. Halbuki esnafımız gelişmesi, büyümesi bir şehir de istihdam sağlaması için mutlaka küçük esnafında olması yaşaması lazım. Yani durum içler acısı. Biz bu odada çok uzun yıllar kaldık. 2002 yıl öncesinden daha kötü bir durumdayız. İşletmeyi açan 3 ay 5 ay sonra kapatıyor. Çıkartılmayan esnaf yararına hiçbir yasa çıkmadı. Çıkan yasalar esnafı zor duruma sokan yasalar. Tamamen bitirme noktasında diyebilirim. Esnafı rahatlatacak bir kanun yok bir yönetmelik yok. Nereye gidiyor? Nasıl olacak?” dedi.

‘ESNAF MUTLU DEĞİL’

Esnafların yaşaması için elimizden geleni yapıyoruz diyen Başkan Top, “Yöresel ürünlerimizin tanıtımları olsun, özellikle Türkiye’de örnek olan bir proje ‘Bir Bakkal Kart’ projemiz var. Senede en az 2-3 milyona yakın esnaflarımıza vatandaşların hayır hasenatlarını oradan yapmaya çalışıyor. En azından bir katkı olsun. Kurumlarla diyaloglarımız çok çok iyi. İşte belediye başkanımız olsun. Diğer bizle iştikal eden yetkililerle ilgili elimizden geleni yapıyoruz, yapmaya çalışacağız. Ama nereye kadar? Yani daha doğrusu esnaf mutlu değil. Gerçekten belki sizin de dikkatinizi çekmiştir. Giderler çok çok fazla, verilen cezalar ağır, çıkartılan yasalar esnafın üzerine tamamen sırtında büyük bir yük” diye konuştu.

‘YENİ YILDAN BEKLENTİMİZ DAHA KÖTÜ’

Yeni yıldan beklentilerin daha kötü olduğunu söyleyen Top, ‘Yeni yıldan beklentimiz daha da kötü. Gelecek zamlar konuşuluyor. Tamamıyla gelen fahiş fiyatlar, gelen zamlar belki vatandaş açısından esnaf çok büyük para kazanıyor, zamlardan faydalanıyor dersek yanlış olur. Çünkü vatandaşında alım gücü düştü. Haliyle bizim cirolarımız düştü, karlarımız düştü. Çikolata olmuş 15-20 TL, bir poşet alıyor çocuk 200-300 TL tutuyor. O yüzden asgari ücrete gelecek olan zam esnafımıza gelecek vergi yüküdür. En fazla gelecek zamlarla alakalı küçük esnaf zarar görecektir. Eskiden asgari ücretle çalışan evin kirasını veriyordu, evin giderlerini ödüyordu ve asgari ücretle geçinebiliyordu. Ama şuan en düşük kira 10 bin TL, çocuğunun okul masraflarını karşılıyor. Ne umutluyuz, ne ümitliyiz her geçen gün daha kötü olacak diye düşünüyorum. Çok olumsuz konuştum belki. Gelecekle ilgili yine de inançlı insanlarız, şükretmesini biliyoruz. İnşallah buradan da sizin aracılığınızla yetkililer sesimiz duyar. Gerekli yasalar ve kanunları çıkarmış olurlar ve esnaflarımız rahatlamış olur’ ifadelerini kullandı.

‘BU KREDİLER ESNAFI BATIRIR’

Esnafın kredi çekmekte zorlandığını dile getiren Başkan Top, ‘Kredileri soracak olursanız. Esnafımız istediği kadar krediye ulaşamıyor oldu. Biz 0,69’larla 0.4’lerle, 0.5’lerle kredi kullandık. Akabinde deprem geldi, depremde ertelenen kredilerimizi daha sonra hükümetimiz bunla alakalı güncellemeler yapar güncel faiz oranı yaptı.  Yani Elazığ Yine burada büyük zarar gördü. Keşke kredilerimiz ertelenmeseydi. Biz bankalardan çekmiş olsaydık daha iyiydi. Güvendik devletimize, hükümetimize, güncel kredi faizi ödüyorlar. Şimdi tabloya baktığımızda bir işletme herhangi bir SSK yatırıyorsa o kredi kullanamıyor. 5 yıl olan kredi 3 yıla düştü. Biz bir paket sigaradan %3-%4 ile çalışırken, gel %20-%30-%40 civarında faiz öde, bu krediler esnafı batırır. Evet bir işletmeye 10-12 bin lira elektrik gelir mi ya? Biz böyle bir şey görmedik. Biz eskiden ne elektrik parası, ne vergi bu giderleri bilmezdik. Sadece dükkan kiramızı düşünürdük. Şimdi bakıyorsun. Alınana harçlar belediyenin uygulamış olduğu vergiler. Çöpünden tut elektriğinden, doğal gazına giderlerine baktığımız zaman inanın bu işe başka bir esnafımız başka yerde çalışmayı tercih ediyor. Zor bir süreçten geçtiğimizin farkındayız. 2025’te soracak olursanız ümitli miyim? Değilim. Daha da kötüye gideceği kanısındayım. Ama ülkenin yararına değildir. Gerçekten ülkeye çok büyük zarar verecektir. O dediğimiz zincir marketlerle ülke dönmez ki. Bizde bu ülkenin bir parçasıyız. Bu kültür yok olmaması için az önce dediğimiz gibi özellikle beklentilerimizde şudur; kredi faizlerinin mutlaka düşürülmesi gerekiyor, esnafın üzerinden vergi yükünün kaldırılması gerekiyor ki esnaf rahat etsin, huzur bulsun’ şeklinde konuştu.