Karakoçan Lalesi Bilimsel İnceleme Altında

Elazığ’ın Karakoçan ilçesinde yetişen ve bilim dünyasında “Fritillaria karakocanensis” adıyla tanımlanan endemik Karakoçan lalesi, akademisyenler tarafından yerinde incelendi. Nesli tükenme tehlikesi altındaki bu nadir bitki türü, bilimsel araştırmalar ve koruma çalışmalarıyla geleceğe taşınıyor.

BİR TÜRK BİLİM BAŞARISI: KARAKOÇAN’DAN DÜNYA LİTERATÜRÜNE

2023 yılında, uzman biyolog Veysel Sonay ve botanikçi Doç. Dr. Maruf Balos tarafından Elazığ’ın Sarıcan beldesi kırsalında keşfedilen ters lale, yürütülen akademik çalışmalar sonucunda yeni bir tür olarak tanımlandı. “Karakoçan lalesi” ismiyle dünya botanik literatürüne kazandırılan bu tür, sadece Karakoçan’a özgü olmasıyla dikkat çekiyor.

Ege Üniversitesi, Harran Üniversitesi ve Aksaray Üniversitesi’nden akademisyenlerin katılımıyla yürütülen çalışmalarda, bu özel bitkinin yayılımı, korunması ve tanıtımı için yerinde gözlemler yapılıyor. Çalışmalar, Elazığ Doğa Koruma ve Milli Parklar Müdürlüğü desteğiyle yürütülüyor. Bitkiyi koparanlara Çevre Kanunu kapsamında 557 bin TL para cezası uygulanıyor.

TÜRKİYE'DE 55 TÜR VAR, KARAKOÇAN LALESİ EŞSİZ

Alanda inceleme yapan Aksaray Üniversitesi Botanik Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehtap Tekşen, Türkiye’de 55 farklı ters lale türü bulunduğunu, bunlardan 30’unun Türkiye’ye özgü olduğunu söyledi. Prof. Dr. Tekşen, “Karakoçan lalesi dünyada sadece burada yetişiyor. Mor çiçekli, sarı uçlara sahip, çan şeklinde ve aşağı bakan görüntüsüyle oldukça dikkat çekici” dedi.

Bu yıl yaptıkları incelemelerde yaklaşık 200 birey tespit ettiklerini belirten Tekşen, havaların ısınmasıyla bu sayının 500'e kadar çıkabileceğini aktardı. Bitkinin yaprak yapısının da diğer türlerden farklı olduğuna dikkat çekerek, Karakoçan lalesinin botanik açıdan da benzersiz bir karaktere sahip olduğunu vurguladı.

TANITIM VE FESTİVAL HEDEFİ: KARAKOÇAN LALESİ DÜNYA SAHNESİNE TAŞINIYOR

Bitkiye dikkat çekmek isteyen doğasever iş insanı Uğur Kağan İşbaşaran, Karakoçan lalesini yakından görmek için İngiltere’den memleketi Elazığ’a geldiğini ifade etti. İşbaşaran, “Bu nadir bitki türünü tanıtmak için bir ekip kurduk. Ulusal ve uluslararası çalışmalarla bu güzelliği tüm dünyaya tanıtmak istiyoruz. Ayrıca doğa turizmi kapsamında bir festival düzenlemeyi planlıyoruz” dedi.

“BİR TEZDEN BİLİMSEL KEŞFE”

Karakoçan lalesini ilk kez keşfeden uzman biyolog Veysel Sonay, yüksek lisans dönemindeki bir tez çalışması sırasında Doç. Dr. Maruf Balos ile birlikte bu türü tespit ettiklerini belirterek, “Bu nadide türün, yerel bir isimle bilimsel literatüre kazandırılmasında rol almaktan büyük mutluluk duyuyorum” diye konuştu.