Elazığ’da Soba ve Kombi Zehirlenmelerine Dikkat!

Kış aylarının yaklaşmasıyla birlikte, soba ve kombi zehirlenmeleri özellikle doğalgaz ve odun gibi yakıtların kullanıldığı kapalı alanlarda ciddi bir risk oluşturuyor. Her yıl, soba ve kombiden kaynaklanan karbonmonoksit zehirlenmeleri nedeniyle yüzlerce insan hayatını kaybediyor. Binlercesi kişi ise hastanelere başvurmakta. Bakış haber olarak Doğu Anadolu Hastanesi Göğüs Hastalıkları Uzmanı Uzman Doktor Maşuk Çelikel ile konu hakkında röportaj gerçekleştirdik

SOBA KULLANIMI İÇİN ÖNLEMLER

Hangi yakıt türünü kullanıyorsak ona yönelik önlemler almak gerekiyor. Şuan da ülkemizde sobalar, doğalgazlar için kombi ve bazı evlerde şofbenler kullanıyor diyen Çelikel, ‘Soba için önlemlerin şöyle olması lazım. Öncelikle sobanın tamamen standartlara göre belirlenmiş belgeli olması gerekiyor. Soba kullanan bir insan sobayı evin uygun bir köşesine duvara ve mobilyalara uzak 50 cmlik mesafede kurulmalıdır. Mümkün mertebe soba kullanan kişi baca temizliğini 2 ayda bir yapmalı. Kış mevsimi geldi sobalar yakılmaya başladı. Baca temizliğinin kontrol edilmesi gerekiyor. Soba kullanırken dumanı tahliye etmek için borular, dirseklik kullanılıyor. En fazla 2 tane kullanılacak şekilde dirseklik kullanılmalı. Yakıt olarak kömür, odun kullanılıyor. Bunun dışında boya, atıklar, plastik maddeler kullanılmaması gerekiyor.  Sobayı yakarken öncelikle sobanın tamamen doldurulmaması gerekiyor. En az 3/1 boş kalması gerekiyor. Tutuşturulurken ise üstten tutuşturulması gerekiyor. Soba yanan odada uyulmaması gerekiyor. Çünkü uyuduğunuzda soba zehirlenmelerinin farkına varamazsınız hatta uyumasanız da farkına varamazsınız. Yakıt tam yanmadığında karbon monoksit gazı oluşuyor. Oda havasız olduğunda doldurmaya başlıyor. İnsanlar etkilenmeye başlıyor. Bir de uyumadan önce sobanın söndürülmesi gerekiyor’ dedi.

KARBONMONOKSİT ZEHİRLENMELERİ BELİRTİLERİ

Kombi kullanımı için alınması gereken önlemlerden bahseden Göğüs Hastalıkları Uzmanı Çelikel, ‘Kombilerin ise özellikle evin dışında olması gerekiyor. Gaz kaçağını kontrol etmemiz gerekiyor. Genelde bacadan sızıntılar oluyor. Duman evin içine doluyor. Karbon monoksit gazı odanın üst kısımlarına dolar. O gazın tahliye edilmesi gerekiyor. Gaz sızıntılarına karşı da dikkatli olmak gerekiyor. Bunun sonucunda patlamalar meydana gelebiliyor. Gaz sızıntısını ya da gaz kaçağını fark etmek mümkün değildir. Çünkü gaz renksizdir, kokusuzdur, tatsızdır. Hatta ciltte ya da boğaz da tahriş bile yapmaz. Yavaş yavaş zehirler. Karbon monoksit gazı ile zehirlendiğimizde, nezle gibi burun akıntısı, gözlerde yaşarma olur. İlk önce en çok etkilenen organlarla ilgili semptomlar görürüz. Bu semptomlar öncelikle tabii ki nörolojik ve kalple ilgili sistemler, kaslarla ilgili sistemlerdir. Ne olur? Baş dönmesi, baş ağrısı, uykuya meyilli, sersemlik, hafifçe terleme, yorgunluk hissi, kaslarda ağrı olabilir. Çok ilerlerse kalple ilgili bir çarpıntı, göğüste sıkışma hissi olabilir. O yüzden bunları düşünmeden önce bulunduğumuz ortamı havalandırmak gerekir’ diye konuştu.

KARBONMONOKSİT GAZINDAN ÖNCELİK KİMLER ETKİLENİR?

Karbon monoksit gazından etkilenme sonucunda ölüm ve kalıcı sakatlık olabileceğine vurgulayan Uzm. Dr. Çelikel, ‘Diyelim ki sobada tam yanmayan bir kömür var, maruz kalan kişinin dışarı çıkması gerekiyor, temiz havaya kavuşması lazım ve 112’nin aranması lazım. Çünkü maruziyet arttıkça ölüm ve kalıcı sakatlık artıyor. Çocuklar, gebeler, yaşlılar, kronik hastalar daha çok etkilenirler. Bu yüzden bu gruptaki insanlarda kalıcı hasar ve ölüm riski daha yüksektir. Örneğin bir çocuk dakikada 30 defadan fazla nefes alır. Dolayısıyla karbon monoksitten daha çok etkilenir. Gebelerde de çocuk daha çok etkilenir’ diye söyledi.

Çelikel, sözlerine son olarak, ‘Elazığ’da bazen bu vakalar olabiliyor. O yüzden hastanemizde sağlık sistemimiz ona göre önlemlerini alıyor. Vatandaşın da bilmesi gerekiyor. Yani zehirlenme olmaması için önlemlerini alması gerekiyor. Kombi olan bir evin havalandırmasını kapatırsanız burada gaz birikir bu gazın atılmasını ve kombinin bakımlarının yapılmasını öneriyoruz’ ekledi.